Eskişehir’de 60 bin Türkiye’de 5 milyon vatandaş mağdur
Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yıkılması talimatı verilen ‘hobi bahçeleri’ hakkında konuşan Eskişehir Kent Tarım Bahçecileri Temsilcisi Zekeriya Çallı, “Ülkemizde tarım arazilerinin yalnızca yüzde 2,5’i hobi bahçelerine dönüştürülmüştür. Bu hobi bahçelerinde yapılan tarımsal üretim faaliyeti, söz konusu arazilerin eski hallerine göre 20-25 kat daha fazladır. Mevcut hobi bahçelerine yönelik yıkım uygulamaları ivedilikle durdurulmalı, çok kapsamlı ve bilimsel bir ‘Hobi Bahçeleri İnceleme ve Araştırma Komisyonu’ kurulmalıdır” dedi.
Türkiye’de 1995 yılında faaliyete başlayan hobi bahçeleri, 2024 yılına gelindiğinde Eskişehir’de 60 bin, Türkiye’de ise yaklaşık 5 milyon vatandaş tarafından kullanılmaya başladı. Geçtiğimiz aylarda Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün emriyle, tarım arazilerine zarar verdiği iddia edilen hobi bahçelerinin belediyeler tarafından yıkılması talimatı verildi. Ülke çapında bazı illerde yıkım çalışmalarına başlanırken, belediye ekipleri tarafından yıkılan ilk hobi bahçeleri, Eskişehir’dekiler oldu. Konuyla ilgili bir açıklama yapan Kent Tarım Bahçecileri Eskişehir Temsilcisi Zekeriya Çallı, iddia edilenin aksine hobi bahçelerinin tarımsal üretime büyük katkı sağladığını söyledi.
Hobi bahçelerine yönelik yıkım kararının durdurulmasını ve hukuki olarak yasal hale getirilmesi gerektiğini dile getiren Çallı, “Dünyanın 100’ü aşkın ülkesinde hobi bahçeleri vardır ve yasaldır. Söz konusu ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sayıları 5 milyonu bulan hobi bahçeleri bulunmaktadır ancak bunlarla ilgili henüz yasal bir düzenleme yapılmamıştır. Son zamanlarda ülkemizdeki hobi bahçelerine yönelik yeterince inceleme ve araştırma yapılmadan ezbere bir bakış açısıyla devlet kurumları tarafından hukuki dayanaklar öne sürülerek, yıkım işlemleri başlatılmıştır. Dünyadaki hobi bahçelerinin ilk örnekleri 1890 Almanya’sında ortaya çıkmıştır. Sonraki zamanlarda Alman Devleti I. ve II. Dünya Savaşı’na katılmış, bu süreçte hobi bahçelerinin ülkesi ve milleti için son derece stratejik bir öneme sahip olduğunu görmüştür. Öyle ki, Alman Vatandaşlarının çok büyük bir bölümünün gıda ihtiyacı dönemin hobi bahçelerinde üretilen ürünlerle karşılanabilmiştir. Bu deneyimler sonrasında Alman Hükümeti hobi bahçelerini yaygınlaştırmak üzere projeler geliştirmiş ve sistematik olarak vatandaşlarına yasal, maddi ve manevi destekler sağlamıştır. Dünyadaki çok sayıda başka ülkelere de dönemin Alman Hükümetinin uygulamaları örnek olmuş ve günümüz dünyasında 100’ü aşkın ülke yasal ve sistematik olarak hobi bahçeleri inşa eder hale gelmiştir” dedi.
‘HOBİ BAHÇELERİNDE ÇOK ÇEŞİTLİ TARIMSAL ÜRÜN BAŞARIYLA YETİŞTİRİLEBİLMEKTEDİR’
Zekeriya Çallı, Türkiye’de hobi bahçelerine karşı gösterilen tavırların yeterince araştırma ve inceleme yapılmadan, ezberci düşüncelerin ürünü olduğu yönünde konuştu. Hobi bahçelerinin tarım arazilerini yok etmediğini ve bu alanlara ‘tarım dışı kalmış arazi’ tanımının yanlış olduğunu ifade eden Çallı, “Ülkemizde zirai üretim arazilerinin toplam alanı 24 milyon hektar, yani 240 milyon dekardır. Ülkemizde bulunan ortalama 20 milyon ailenin her birine 300’er m2 tarım arazisi tahsis edilse bile, toplamda ülkemiz tarım arazilerinin sadece yüzde 2,5’i kadar bir bölümü, yani 6 milyon dekarlık bir arazi hobi bahçelerine dönüşmüş olacaktır. Böyle bir dönüşüme uğramış yüzde 2,5’lik bir tarım arazisi alanı için ‘tarım dışı kalmış arazi’ tanımını yapmak ta yanlıştır. Hobi bahçelerine dönüşen arazilerde yapılan tarımsal üretim miktarı, söz konusu arazilerin eski tarla hallerine nazaran 20-25 kat daha fazladır. Ülkemiz hobi bahçelerinde çok çeşitli tarımsal ürün başarıyla yetiştirilebilmektedir. Söz konusu alanları ‘Hobi Bahçesi’ ismiyle tanımlamak bizleri tam ve doğru bir sonuca götürmez. Söz konusu yerler için ‘Kent Tarımı Alanları’ ismi daha uygun olacaktır. Günümüz Türkiye’sinde gıda üretimi, gıdaya ve tohuma ulaşım, son derece manipülasyona müsait, riskli ve sürdürülebilirliği kırılgan bir hale gelmiştir. Bu durum milletlerin ve devletlerin bekası ve bağımsızlıkları açısından hayati önem arz etmektedir.” şeklinde konuştu.
‘HOBİ BAHÇESİ YAPILAŞMALARI HAK ETTİKLERİ YASAL STATÜYE KAVUŞTURULMALIDIR’
Hobi bahçelerinin deprem, savaş ve pandemi gibi durumlarda vatandaşlara birer barınak olabileceğini ifade eden Zekeriya Çallı, konuşmasının devamında şunları söyledi:
“Kentlerin kendi kendilerini besleyebilmesi son derece stratejik bir durumdur. Hobi bahçelerini yıkmak yerine daha da yaygınlaştırmak akıllıca bir uygulama olacaktır. Ülkemiz üst düzey risk grubundaki deprem coğrafyasında bulunmaktadır. Yapı stoğumuzun kısa süre içerisinde depreme dayanıklı yapılarla yenilenmesi de mümkün değildir. Bunun için yeterli düzeyde finansal, ekipman ve iş gücümüz de yoktur. Yıkıcı depremler sonrasında yaşanılan en büyük sorunlardan birkaçı barınma ve beslenme sorunlarıdır. Bu ihtiyaçlara yönelik konteyner ve çadır gibi geçici barınaklar oluşturulmaya çalışılsa da, hem ihtiyaçlar zamanında karşılanamamakta hem de kalıcı yapılar yapıldığında söz konusu geçici barınakların tekrar kullanılamayacak hale gelmektedir. Herhangi bir deprem, savaş, pandemi, afet veya kıtlık zamanında milyonlarca insanımız ülkemizde halen mevcut olan 5 milyona yakın hobi bahçelerinde zahmetsizce barınabilirler. Ayrıca, tarım arazileri üzerine yapılan ‘kaçak’ yapıların yıkımına yönelik uygulamaların amacı, hobi bahçelerine dönüştürülmüş arazilerin tekrar eski hallerine getirilmesini hedefleyen bir düşüncenin uzantısıdır ancak bu mümkün değildir. Hobi bahçelerine dönüştürme amacıyla söz konusu tarım arazilerine yapılar yapılmış, betonlar atılmış, yol düzenlemeleri için mıcır dökülmüş, tel örgüler yoluyla bağımsız bölümler oluşturulmuş, elektrik ve su alt yapısı maksadıyla kablo ve boru döşeme işlemleri yapılmıştır. Tüm bu eklentilerin ve malzemelerin topraktan ayrıştırılması mümkün değildir. Böyle bir teknoloji yoktur. Bununla birlikte mevcut pozitif işlevsellik gösteren hobi bahçelerinin yıkımı için de kar getirmeyecek bir şekilde devasa miktarlarda para harcamak gerekmektedir. Hobi bahçelerinin gerekliliği sadece tarımsal üretim değil, herhangi bir afet durumunda barınma anlamında da belli olmaktadır. Ülkemizdeki hobi bahçelerinin asgari toplam değeri 147 milyar dolardır. Ülkemizin içinde bulunduğu finansal darboğaz ve coğrafyamızdaki yüksek riskli savaş olasılığı düşünüldüğünde, milletimizin sahip olduğu bu değerlerini yok etmek yerine yüzde 10 vergilendirme neticesinde elde edilebilecek kaynak milyar dolarlar olacak ve devletimiz ve milletimiz için tabiri caizse adeta ‘ilaç gibi’ gelecektir. Tüm bu nedenlerle mevcut hobi bahçelerine yönelik yıkım kararı ivedilikle durdurulmalı, çok kapsamlı ve bilimsel bir ‘Hobi Bahçeleri İnceleme ve Araştırma Komisyonu’ kurulmalıdır. Akabinde mümkün olan en kısa süre içerisinde ülkemizdeki hobi bahçesi yapılaşmaları hak ettikleri yasal statüye kavuşturulmalıdır.”